Menopauza - naturalne sposoby na objawy klimakterium

Menopauza jest naturalnym, fizjologicznym procesem, który sprawia, że w organiźmie kobiety nastpuje zakończenie okresu prokreacyjnego oraz ustanie miesiączkowania. Proces ten inaczej nazywany klimakteriumb> występuje zwykle u kobiet między 44 a 56. rokiem życia. Według badań objawy menopauzy pojawiają się średnio około 47. roku życia i trwają około 4 lat. W tym czasie ustaje aktywność pęcherzykowa jajników, które nie produkują już hormonów: estrogenu i progesteronu. Całemu procesowi towarzyszy szereg objawów związanych z przekwitaniem, których każda kobieta chciała by uniknąć. Do niedogoności tych możemy zaliczyć:

• nadmierna drażliwość, nerwowość, bezsenność, zniechęcenie, niepokój, pobudzenie ruchowe i psychiczne, spadki nastroju i zaburzenia depresyjne;
• uderzenie krwi do głowy, zaczerwieniona twarz, uderzenia gorąca, nagłe poty (zwłaszcza nocą);
• bóle głowy, osłabienie pamięci, uczucie ciągłego zmarznięcia;
• zanik gruczołów łojowych i mniejsza synteza kolagenu w skórze powoduje, że skóra staje się sucha i cienka zwłaszcza na twarz;
• zwiększone wypadanie włosów;
• skłonność do wzrostu masy ciała;
• zwężenie końcowego odcinka cewki moczowej, pogorszenie się funkcji zwieraczy...

Zmiany jakie zachodzą w organizmie podczas menopauzy mogą doprowadzić do pojawienia się niektórych chorób jak:

• zwiększone ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego, wynikające ze wzrostu cholesterolu całkowitego. Obniżenie poziomu HDL, wzrost krzepliwości krwi, początki otyłości i nadciśnienia tętniczego;
• zwiększona zapadalność na nowotwory zwłaszcza raka sutka, jelita grubego i szyjki macicy;
• wzrost zagrożenia osteoporozą (gdyż zmienia się metabolizm tkanki kostnej);
• bóle, zaburzenia czucia, mrowienie w kończynach;
• zwiększona podatność na stany zapalne w obrębie pochwy, co prowadzi do świądu i bolesności;
• zapalenie pęcherzyka żółciowego, cukrzyca, zmiany zwyrodnieniowe stawów.

Warto zwrócić uwagę, że nie wszystkie objawy muszą się u nas pojawić a sama menopauza to nie choroba i odpowiednią dietą oraz suplementacją można złagodzić szereg jej objawów. Poprzez odpowiednią profilaktykęi nie doprowadzić do rozwoju chorób okresu starości jak nowotwory czy dotykająca wielu kobiet osteoporoza (dbanie o odpowiednią podaż wapnia, magnezu oraz witaminy D3. Jesli natomiast chodzi o same objawy menopauzy wiele badań klinicznych wskazuje, że spożywanie produktów bogatych w fitoestrogeny ma korzystny wpływ na zmniejszenie symptomów okresu okołomenopauzalnego.

Czym są fitoestrogeny?

Są to niesteroidowe związki o właściwościach estrogennych pochodzenie roślinnego. Wśród nich można wyróżnić trzy główne grupy: izoflawony, lignany i kumestany. Ich korzystny wpływ jest związany z podobieństwem ich budowy do ludzkich estrogenów, co powoduje że mogą one konkurować o te samo miejsce w receptorze estrogenowym (bardzo dobrym przykładem pod tym kątem są tutaj dobrze poznane izoflawony sojowe).

Jednak fitoestrogeny wykazują tkankowo-selektywny mechanizm działania, gdyż mają większe powinowactwo do receptorów estrogenowych ERß niż do receptorów ER?, co tłumaczy dlaczego mają inne działanie na poszczególne tkanki (a ich efekt jest słabszy). Co ważne bezpieczeństwo stosowania oraz skuteczność fitoestrogenów w zapobieganiu zmianom oraz objawom związanym z niedoborem własnych estrogenów u kobiet podczas przekwitania potwierdzają liczne badania kliniczne. Jednak jak zawsze trzeba tu wziąć pod uwagę też inne czynniki np. rasę, rodzaj stosowanych fitoestrogenów, tryb życia (np. aktywność fizyczna), wielkość dawki, czas stosowania, czy indywidualne różnice genetyczne (np. inna aktywność enzymów).

Ponieważ stosowanie hormonalnej terapii zastępczej jest bardzo kontrowersyjne, a do tego istnieje wiele przeciwskazań, słuszne jest wspomaganie się preparatami ziołowym. Szczególnie jeśli używa się suplementów, które w swoim składzie mają naturalne substancje o działaniu estrogenopodobnym, łagodzące objawy klimakterium.

Dobrym przykładem jest tutaj kłącze pluskwicy groniastej (Cimicifuga racemosa) czy owoc niepokalanka pospolitego, mnisiego (Vitex agnus castus).

Pluskwica groniasta

Pluskwica groniasta (Cimicifuga racemosa) to roślina typowa dla wschodnich obszarów Stanów Zjednoczonych i Kanady, gdzie była tradycyjnie stosowana przez Indian jako środek łagodzący objawy przekwitania. Zaburzenia nastroju jak depresja, bezsenność, drażliwość, niepokój, zniechęcenie, czy pobudzenie ruchowe i psychiczne mogą być skutecznie niwelowane przez ekstrakty z rośliny zwanej pluskwica groniasta. Aktwne izoflawony, które są zawarte w tej roślinie, na skutek działanie zbliżonego do estrogenów znacznie zmniejszają wydzielanie przez przysadkę LH oraz w mniejszym stopniu FSH (a ich wzrost jest charakterystyczny dla okresu menopauzy). Zastosowanie tych fitoestrogenów wpływa na poprawę nastroju w okresie przekwitania przede wszystkim poprzez stymulację przysadki mózgowej i wydzielania hormonów (głównie poprzez obniżenie wydzielania LH), zahamowanie aktywności monoaminooksydazy oraz działanie dopaminergiczne. Efektem tego jest łagodzenie takich objawów jak uderzenia gorąca czy zaburzeń psycho-emocjonalnych. Poza tym pluskwica przywraca prawidłowy obraz cytologiczny nabłonka pochwy oraz ma wpływ na procesy regeneracyjne i zmniejsza zmiany zanikowe w obrębie narządów płciowych. Działanie preparatów Cimifuga r. jest widoczne po minimum czterech tygodniach stosowania, a bezpiecznie można go przyjmować do 6 miesięcy.

Główne substancje czynne pluskicy groniastej to glikozydy triterpenowe (m.in. akteina, cimifugina, deoksdina), glikozydy gorczycowe (najważniejszy to ranunkulidyna, która w czasie suszenia przechodzi w anemoninę), substancje estrogenne i izoflawony. Badania wykazały, że przyjmowanie ekstraktu z pluskiwicy groniastej skutecznie łagodzi objawy menopauzy w skali Kuppermana (np. uderzenia gorąca, nadmierne pocenie się). Dodatkowo potwierdzono jego skuteczność jeśli chodzi o łagodzenie zaburzeń na tle emocjonalnym, jak depresja, bezsenność czy rozdrażnienie.

Niepokalanek pospolity inaczej mnisi (Vitex agnus castus, Chasteberry)

Niepokalanek mnisi, pluskwica groniasta i soja są jak dotąd najbardziej udokumentowanymi roślinami zarówno pod względem teoretycznym jak i klinicznym w łagodzeniu różnych dolegliwości kobiecych. Jagody niepokalanka zawierają aukubinę i agnozyd, flawonoidy, olejki eteryczne, tłuszcze i goryczkę. Najnowsze badania dotyczące niepokalanka pokazują, że jego wyciąg blokuje wydzielanie prolaktyny z przysadki mózgowej.

W innych badaniach prowadzonych na szczurach udowodniono, że Vitex agnus castus wpływa na wzrost stężenia poziomu ß-endorfin w surowicy krwi. Dzięki swojemu dopaminagonistycznemu działaniu niepokalanek mnisi hamuje wydzielanie prolaktyny i w taki sposób wpływa regulująco na poziom hormonów płciowych. Poza tym poprzez hamowanie wydzielania prolaktyny (przez komórki przedniego płata przysadki mózgowej), działa normalizująco na stężenie progesteronu i II fazę cyklu miesiączkowego. Z tego powodu stosuje się go również do łagodzenia zespołu napięcie przedmiesiączkowego (tj. drażliwość, bolesność i obrzmienie piersi, zmienność nastroju, ból głowy, obrzęki) oraz zaburzeń hormonalnych cyklu miesiączkowego (skąpe lub nadmierne krwawienia, krwawienia śródokresowe, cykle bezowulacyjne).

Witaminy i minerały

W czasie klimakterium korzystne jest także suplementowanie się witaminami i minerałami, ponieważ w taki sposób można zachować prawidłowe funkcjonowanie narządów i układów ściśle zależnych od poziomu estrogenów, m.in. układu moczowo-płciowego, kostnego i skóry. W okresie menopauzy skóra staje się sucha, cienka i wiotka, głównie ze względu na zmniejszenie aktywności gruczołów łojowych, zmniejszenie ilości podziałów komórkowych komórek naskórka, upośledzenie procesów syntezy lipidów warstwy rogowej i zmniejszenie zawartości kolagenu. Pogarsza się również jej unaczynienie. Zastosowanie organicznych związków krzemu (np. pozyskanych ze skrzypu polnego czy pokrzywy) najlepiej powinno zahamować pogorszenie architektoniki skóry. Krzem jest niezbędnym minerałem do produkcji włókien kolagenu, których ilość zmniejsza się wraz z wiekiem (dużą role odgrywa tu również dostarczenie witaminy C). Wygląd skóry poprawią także witaminy z grupy B oraz witamina E. Dodatkowo witaminy te wraz z krzemem przyczynią się do wzmocnienia włosów, które często wypadają w okresie klimakterium. W celu poprawy funkcji układu nerwowego i zdolności poznawczych stosuje się uzupełnianie diety w witaminy z grupy B i kwas foliowy.

Chroń się przed Osteoporozą - pamiętaj o witaminie D3 i K2

Dużym problemem podczas menopauzy może być szybki ubytek masy kostnej, który prowadzi do osteopenii i osteoporozy. Profilaktyką jest tu przede wszystkim zwiększenie swojej aktywności fizycznej a szczególnie obciążeń osiowych kręgosłupa i kości, np. spacerami czy bieganiem. Z suplementów wysuwa się tutaj na prowadzenie wapń. Ale także krzem ma duże znaczenie w profilaktyce złamań osteoporotycznych, gdyż korzystnie wpływa na włókna kolagenowe obecne w kościach.

Jednak oprócz wapnia, aby wzmocnić układ kostny zaleca się także uzupełnianie diety w witaminę D3, której większość ludzi z naszej strefy klimatycznej ma stały deficyt w organizmie. Dieta bogata w wapń lub przyjmowanie duplementów bez odpowiedniej podaży witaminy D3 oraz K2 często mija się z celem. Bez tych związków prawidłowa resorpcja tego pierwiastka oraz proces jego wbydowywania w układ kostny jest mocno utrudniona.

Czy wiesz że: Zastosowanie kremu z filtrem SPF15 blokuje syntezę witaminy D w 99%, filtr SPF8 w 92%!

W Polsce niedobór witaminy D potwierdzają badania OPTIFORD. Na 10 badanych kobiet w okresie jesienno-zimowym u 9 stwierdzona się niedobór witaminy D!

Według dotąd prowadzonych badań także duży wpływ na gospodarkę mineralną kości mają fitoestrogeny. Podczas okresu okołomenopauzalnego na skutek niedoboru estrogenów dochodzi do odwapnienia kości, spadku ilości kolagenu, zwiększonej porowatości kości, co ostatecznie zwiększa ryzyko powstawania złamań. Terapia z zastosowaniem preparatów zawierających fitoestrogeny wzbudza duże zainteresowanie jako element profilaktyki utraty masy kostnej. Korzystny wpływ izoflawonów na metabolizm tkanki kostnej potwierdziły liczne badania kliniczne i badania in vitro. Badania in vitro wykazały, że izoflawony mogą regulować aktywność komórek kostnych. Między innymi stymulują osteoblasty do syntezy białek regulujących metabolizm tkanki kostnej i zapobiegają utracie masy kostnej, zarówno w obrębie kości beleczkowej, jak i korowej. Spożywanie izoflawonów wiąże się ze wzrostem gęstości mineralnej kości (BMD – bone mineral density) i jej wytrzymałości mechanicznej.

Natura sama stwarza rozwiązania

Stosowanie złożonych suplementów składających się z mieszanek ziołowych, zawierających fitoestrogeny, uzupełnionych witaminami i minerałami może skutecznie wspomóc kobiety w okresie menopauzy i zapobiec wielu jej objawom (suplementację zaleca się jeszcze przed pojawieniem się pierwszych dokuczliwych objawów). W społeczeństwie jest duże zainteresowanie takimi produktami i cieszą się one stale rosnącym popytem. Nie dziwi to szczególnie ze względu na fakt, że mają one wysoki profil bezpieczeństwa w porównaniu do hormonalnej terapii zastępczej, a także wysoką skuteczność działania popartą licznymi doświadczeniami.

Artykuł napisany na podstawie literatury naukowej i popularnonaukowej. Bibliografia u autora. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Menopausal Formuła


Kompozycja 35 naturalnych składników aktywnych w postaci witamin, minerałów oraz składników roślinnych będących źródłem naturalnych fitohormonów.

Strong Bones Plus z D3 i K2


Idealne połączenie Wapnia oraz magnezu w proporcji 2:1 wraz z witamina D3 oraz najlepsza formą witaminy K2 (MK7)