Witamina D3 - Priorytet dla zachowania zdrowia

Witamina D3 - NIEZWYKLE WAŻNA Witamina SŁOŃCA

Witamina D – nazywana często witaminą słońca odgrywa niezwykle istotne funkcje w naszym organizmie oraz procesach fizjologicznych, których prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne dla zachowania zdrowia. Wiele nazw oraz skojarzeń ze słońcem wiąże się z tym, że jest ona w sposób naturalny syntetyzowana w naszej skórze pod wpływem światła słonecznego a dokładniej jednej z jego składowych czyli promieni UVB.

W poniższym artykule chcemy przedstawić główne zalety suplementacji witaminą D3, oraz ze względu na duże niedobory w społeczeństwie uzmysłowić naszym czytelnikom jak duży wpływ ma jej odpowiednia podaż na nasze zdrowie i samopoczucie. Według badań epidemiologicznych w naszym kraju niemal 90%? społeczeństwa posiada jej niedobór – zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Głównym powodem jej niedoboru jest strefa klimatyczna w jakiej żyjemy a co za tym idzie brak możliwości jej stałej naturalnej syntezy przez cały rok. Drugim przysłowiowym „dobijaczem” jest nasza dieta uboga w morskie ryby będące jej największym naturalnym znakomitym źródłem.

Wiele osób, nie jest również w stanie zapewnić odpowiedniej naturalnej syntezy D3 w cieplejszych oraz słonecznych okresach roku. Spowodowane jest to często pracą za biurkiem, transportem do i z pracy własnym samochodem, przebywaniem większości czasu w domu. Gdy już wypoczywamy na plaży nie jesteśmy w stanie wysycić organizmu witaminą D na cały rok w ciągu 7 czy 14 dni urlopu. Dodatkowo stosowane w tym czasie (i słusznie) filtry UV marginalizują proces naturalnej syntezy cholekalcyferolu o ponad 90%

Czy wiesz że: Zastosowanie kremu z filtrem SPF15 blokuje syntezę witaminy D w 99%, filtr SPF8 w 92%!

W Polsce niedobór witaminy D potwierdzają badania OPTIFORD. Na 10 badanych kobiet w okresie jesienno-zimowym u 9 stwierdzona się niedobór witaminy D

Która forma witaminy jest nam bliższa? Witamina D2 czy D3.

W przyrodzie występują dwie formy witaminy D. Jest nią Witamina D2 (ergokalcyferol) oraz witamina D3 (cholekalcyferol). Ta pierwsza związana jest ze światem roślinnym, natomiast druga forma - D3 - jest tą występująca w świecie zwierzęcym oraz naszym organizmie.

Cały proces syntezy witaminy D3 obywa się głownie w naskórku a dokładnie jej warstwie rozrodczej odpowiedzialnej za podziały i jego regenerację. Pod wpływem wnikającego w głąb naskórka promieniowania UV związek będący pochodną cholesterolu 7-dehydrocholesterol ulega przekształceniu w prewitaminę D. Prewitamina ta, dzięki naszej własnej energii cieplnej ciała zostaje przekształcona w ciągu kilku godzin w to właściwą cząsteczkę - witaminę D3.

Jak więc widzisz najlepszą bo w 100% naturalną formą dla naszego organizmu jest właśnie cholekalcyferol – Witamina D3. Nie ma również obawy o powstawanie szkodliwych i nadmiernych ilości witaminy D3 w wyniku za dużej ekspozycji na słońce. W takiej sytuacji w sposób naturalny nadmiar jest rozkładany i wydalany.

Droga witaminy D w naszym organizmie - Parathormon (PTH).

Witamina D3 jest witaminą, którą organizm się wysyca. Jest wiec magazynowana w naszym organizmie. Produkt jej naturalnej syntezy w skórze lub cząsteczki dostarczane w diecie z pożywieniem czy w postaci suplementów diety przy pomocy specjalnych białek są transportowane do wątroby. Wątroba jest więc jej największym magazynem. Tutaj ulega jej biosynteza do aktywnej formy a końcowym produktem jest związek o mało nam mówiącym symbolu 25(OH)D. Forma ta jest następnie przekazywana do innych organów oraz komórek odpornościowych gdzie ponownie ulega przekształceniu do (1,25-(OH)2D3).Związek ten nazywa się Kalcytriol

Kalcytriol to nic innego jak jeden z hormonów mających za zadanie kontrolować gospodarkę wapniowo-fosforanową organizmu. Kalcytriol powoduje zwiększenie absorpcji wapnia i fosforanów w układzie pokarmowym gdy tylko jest to potrzebne. Podwyższa poziom odzyskiwania wapnia w kanalikach nerkowych, jednocześnie hamuje wydzielanie parathormonu.

Receptory dla kalcytriolu możemy odnaleźć nieomal we wszystkich komórkach organizmu. Dlatego tez nie ulega wątpliwości, że odpowiednia jego synteza jest niezbędna dla prawidłowej pracy organizmu a zwłaszcza komórek układu odpornościowego.

A czym natomiast jest wspomniany parathormon? Określany skrótem PTH jest wytwarzany w przytarczycach. To czy jest on uwalniany czy rozkładany jest zależne od ilości jonów wapnia w surowicy krwi. W tym miejscu warto zaznaczyć, że czynnikiem warunkującym wrażliwość przytarczyc na wzrost oraz spadek stężenia wolnego wapnia we krwi (czyli wydzielania PTH) jest odpowiednia ilość aktywnej postać witaminy D. Narządami docelowymi dla PTH są kości i nerki. W kościach pod wpływem PTH zwiększa się uwalnianie wapnia a nerkach resorpcja. W przypadku niedoboru aktywnej formy witaminy D, występuje oporność kości na jego działanie.

W ten sposób koło się zamyka. Aby zachowana została prawidłowa gospodarka i równowaga w procesach metabolicznych odpowiedzialnych za prawidłowa gospodarkę mineralną niezbędny jest prawidłowy poziom dostarczanej witaminy D3.

Jak sprawdzić poziom witaminy D w organizmie?

Aby przekonać się czy wymagana jest suplementacja wyższa lub niższa dawką witaminy D3 warto przeprowadzić proste tanie oraz szybkie badanie krwi na metabolit 25(OH)

Wpływ witaminy D na zdrowie i kluczowe procesy metaboliczne.

Jak już zostało to wspomniane, receptory dla aktywnej formy witaminy D znajdują się niemal w całym naszym organizmie. Odpowiednia podaż witaminy D wpływa na wiele ważnych procesów zachodzących w naszym organizmie. Badania wykazują, że witamina ta wpływa na niemal 2 tyś różnych genów ludzkiego ciała biorąc udział w kilkuset różnych reakcjach chemicznych, bez których nasz organizm nie mógł by prawidłowo funkcjonować. Nie sposób opisać każdą z nich. Poniżej skupimy się na tych najbardziej nam znanych i odczuwalnych aspektach skutków niedoboru D3.

Wpływ odpowiedniej podaży witaminy D na gospodarkę wapnia w organizmie.

Tylko prawidłowa ilość witaminy D w organizmie pozwala na prawidłowy proces wchłaniania wapnia oraz fosforu w jelitach oraz ich resorpcję w nerkach. Wapń i jego prawidłowy poziom w surowicy krwi to nie tylko zdrowe i mocne kości ale prawidłowa praca wszelkich procesów sygnalizacyjnych w organizmie (przewodnictwo nerwowo, kanały komórkowe etc…). Stąd witamina D to nie tylko ochrona przed krzywicą oraz osteoporozą ale prawidłowe funkcjonowanie organizmu już na poziomie komórkowym. W przypadku jej niedoboru (przypominamy że dotyczy ona niemal 90% naszego społeczeństwa) organizm musi dostarczyć pierwiastki mineralne dla prawidłowej pracy różnych układów. Ich rezerwuarem są oczywiście kości. W efekcie następuje więc ich demineralizacja! W przypadku dzieci kończy się to krzywicą lub wczesną osteoporoza w późniejszym wieku, u osób starszych to nic innego jak typowa osteoporoza.

Gospodarka mineralna: Magnez i witamina K2

Pamiętać należy, że bez witaminy D3 organizm nie może przeprowadzać prawidłowego procesu resorpcji wapnia oraz wielu procesów z nim związanych. Jednak jeśli stosujemy Witaminę D z myślą o układzie kostnym warto pamiętać o tym, że w procesie tym ważny jest również Magnez oraz witamina K2. Są to związki niezbędna dla prawidłowego procesu samego wbudowywania wapnia w układ kostny. Aby uzyskać najlepszy efekt sama ilość magnezu powinna być mniejsza niż suplementowany Wapń. Najlepiej w proporcji 2:1. Np. 100mg wapnia i 50 mg magnezu. Wspomniana naturalna dla nas witamina K2 (nie mylić z K1) przyczynia się do prawidłowego wiązania wapnia przez wyspecjalizowane białka. Jednymi z lepiej poznanych białek biorących udział w procesie kościotwórczym jest osteokalcyna, która do prawidłowej pracy wymaga większej ilości witaminy K2 niż ta spożywana w codziennej diecie.

Witamina D – zadbaj o układ odpornościowy już od poczęcia.

Przekształcona w opisywanym już przez nas procesie witamina D3 do aktywnej formy (1,25-(OH)2D3) posiada bardzo ważną rolę w fizjologicznych procesach układu odpornościowego. Receptory dla tego związku odnajdziemy w różnych komórkach układu immunologicznego takich jak monocyty, makrofagi czy komórki dendrytyczne. Aktywna forma witaminy D ma zwłaszcza silny wpływ na proces różnicowania tych dwóch ostatnich. Znajdziemy je również w limfocytach T oraz B. Ponieważ wymienione struktury morfologiczne odgrywają rolę zarówno w obronie swoistej (nabytej) jak i nieswoistej (wrodzonej) witamina D odgrywa rolę w całym procesie prawidłowej odpowiedzi immunologicznej. Przeprowadzane badania epidemiologiczne wykazały wyraźną korelację pomiędzy niedoborem witaminy D a zwiększonym ryzykiem infekcji.

W 2008 roku Amerykańskie Towarzystwo Żywienia przeprowadziło bezdyskusyjne randomizowane badania z zastosowaniem ślepej próby (50% badanych otrzymuje placebo!) dotyczące suplementacji Witaminą D3 w dawce 1200IU/doba u dzieci w wieku szkolnym. Badanie trwało rok czasu. Głównym celem badania było sprawdzenie wpływu na częstość zachorowań na grypę. Zwrócono również uwagę na grupę dzieci cierpiących na astmę. W przypadku grypy współczynnik dzieci stosujących Witaminę D3 do dzieci otrzymujących placebo był niemal 40% niższy! Zauważono również znaczący spadek występowania ataków astmy co potwierdza bardzo pozytywny wpływ witaminy D na organizm osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne. Wiele badań w tym opisywane testy wskazują, że niedobór witaminy D ma wpływ na częstsze infekcje i reakcje zwłaszcza dróg oddechowych.

Alergie

Inne badania wykazały, że niedobór opisywanego związku zwłaszcza we wczesnym okresie życia przekłada się na duży wzrost chorób autoimmunologicznych u tych osób. Dlatego też szczególnie sygnalizuje się znaczenie zbyt niskiego stężenia 25 (OH) D3 w czasie ciąży oraz późniejszego okresu karmienia / laktacji. Ma to znaczący wpływ na prawidłowy rozwój płodu oraz jego układu kostnego ale przede wszystkim na rozwój dziecka w późniejszym życiu. Wiele publikacji oraz badań wskazuje na korelację, niskiego poziomu witaminy D z wyższym prawdopodobieństwem oraz nasileniem objawów różnych alergii (np. astmy, AZS czy alergii na różne pokarmy). Wykazano że osoby o niskim poziomie witaminy D3 mają większą nadreaktywność oskrzeli

Suplementacja Witaminy D3. Przeliczanie jednostek mg – IU

Jak już wielokrotnie wspominaliśmy na łamach naszych artykułów każda suplementacja jest dobra gdy zachowuje się odpowiednie zalecenia oraz dawki substancji związków aktywnych. Również w przypadku Witaminy D, jej nadmierne zażywanie może mieć skutki uboczne. Jednak dotyczy to jej ciągłego stosowania w naprawdę sporych ilościach.

Jednostki IU a mikrogramy czy miligramy….

Często spotkamy się z wieloma opisami oraz oznakowaniem, gdzie mowa będzie o ug zalecanej witaminy D3 lub jednostkach międzynarodowych IU. Wielu naszych klientów pyta nas ile ug znajduje się w jednej kropli preparatu i vice-versa.

Przelicznik: 100 j.m. = 100 I.U. = 2,5 mcg = 2,5 ug = 2,5 mikrograma

W naszej strefie klimatycznej – zwłaszcza między wrześniem a kwietniem już u narodzonych dzieci zalecana jest dawka do 400 IU. Po 6 miesiącu życia dziecka dawkę tą można zwiększyć do 600 a nawet 1000IU. To czy należy zwiększyć suplementację zależy tylko i wyłącznie od diety dziecka oraz karmiącej mamy.

U dzieci do 18 roku życia suplementacja może wynieść od 800 do 2000 jednostek IU.

U osób dorosłych zalecana dawka waha się w granicy 1000-3000 IU (dopuszczalna maksymalna w pełni bezpieczna dawka dziś jest określana na poziomie 4000 jednostek IU.)

Osoby otyłe powinny stosować wyże dawki witaminy D gdyż witamina ta rozpuszczalna jest w tłuszczach. Tłuszcz wchłania ją i magazynuje bardzo szybko nie pozwalając zadziałać w organizmie. Wiele badań wskazuje na to, że podwyższona ilość witaminy D u osób otyłych pozwala przyśpieszyć proces odchudzania.

Głównym kryterium czy stosować większa czy niższą porcję zależy przede wszystkim od tego czy od kwietnia do września stale wystawiamy skórę na naturalna ekspozycję słońca. Oraz czy w okresie jesienna zimowym nasza dieta jest bogata w witaminę D3. Codzienne stosowanie 800-2000IU u osoby dorosłej na pewno nie spowoduje tego, że przedawkujemy ilość opisywanej słonecznej witaminy!

ŹRÓDŁA - Gdzie znajdziemy witaminę D3 ?

Naszym naturalnym źródłem witaminy D w najlepszej formie oraz ilości są ryby. Do czołówki możemy zaliczyć węgorza oraz łososia. Nikt jednak nie jest w stanie codziennie pozywać tylko ryb. Sama ich ilość musiała by dziennie sięgać od 200g do nawet 1kg (zależnie od gatunku) aby dostarczyć dziennie 1000 jednostek witaminy.

Innymi produktami gdzie odnajdziemy nasza słoneczną witaminę są jaja (żółtko), które dostarczą nam około 50 jednostek witaminy D na 100g, żółty ser od 2 do 20 jednostek czy mleko krowie – tylko do 1,2 jednostek na 100ml.

Nie trudno wiec policzyć, ze aby dostarczyć do organizmu zalecane dzienne porcje tej „słonecznej witaminy”. Nasza dieta musiała by składać się z wielu litrów wypitego mleka, kilkunastu jaj czy pełen talerze makreli :)

Należy bezwzględnie dbać o dobrze zbilansowana dietę i spożywać te produkty. Ryby dodatkowo są cennym źródłem omegi 3, jednak w ich przypadku należy się ograniczać do 2 x w tygodniu ze względu na zanieczyszczenia.

W naszej strefie klimatycznej bezdyskusyjnie odpowiednią podaż witaminy D możemy zapewnić poprzez odpowiednią suplementację wysokiej jakości preparatami oferującymi naturalną formę Witaminy D3.

Literatura:

• prof. E. Anuszewska Narodowy Instytut Leków, Warszawa: Rola witaminy K w zapobieganiu osteoporozie
• Vitamin K Metabolism" Paul Newman, Martin J. Shearer dr Sarfraz Zaidi „Witamina D kluczem do zdrowia”
• Vitamin D and the immune system: Getting it right Chantal Mathieu IBMS BoneKEy (2011) 8,178–186
• Modulation of the immune system by UV radiation: more than just the effects of vitamin D? Prue H. Hart, Shelley Gorman & John J. Finlay-Jones Nature Reviews Immunology 11, 584-596 (September 2011)
• © 2010 American Society for Nutrition Randomized trial of vitamin D supplementation to prevent seasonal influenza A in schoolchildren1,2,3 Mitsuyoshi Urashima, Takaaki Segawa, Minoru Okazaki, Mana Kurihara, Yasuyuki Wada, and Hiroyuki Ida
• The controversy around the vitamin D3 Prof. dr hab. n. med. Danuta Chmielewska-Szewczyk emerytowany profesor, WUM
• pl.wikipedia.org

Kopiowanie bez zgody autora zabronione