Palmę Acai możemy odnaleźć w niemal całej Ameryce Środkowej jak również w północnej części Ameryki Południowej. Jest to wysokie oraz smukłe drzewo, które rośnie w zacienionych obszarach tropikalnych, osiągając wysokość od 15 do 30 metrów. Palma charakteryzuje się piękną koroną w kształcie pióropusza utworzonego z długich zielonych liści. Palma osiąga zdolność wytwarzania znakomitych pod względem wartości odżywczych owoców dopiero po 4-5 latach.
Sama roślina stała się niezwykle zanana dzięki wytwarzanym pożywnym owocom nazywanymi powszechnie - jagodami acai. Owoce te są zebrane w kiści i wyglądem przypominają nasze rodzime winogrona, jednak są od nich mniejsze (ok. 1,5 cm średnicy), zawierają jedną dużą pestkę (ok.7-10 mm średnicy) i bardzo niewiele miąższu. Pojawiają się jako zielone jagody i dojrzewają do ciemnego fioletowego koloru. Czas zbiorów „Czarnego złota” (również tak nazywanej jagody) przypada na okres suchy, od lipca do grudnia. Drzewo owocuje dwa razy do roku i produkuje kilka (4-8) lub kilkanaście gron, gdzie każde zawiera od 500 do 900 jagód i waży blisko 6 kg. Pozyskiwana z plantacji Jagoda Acai jest owocem bardzo delikatnym i krótkotrwałym, dlatego od razu po uzyskaniu dojrzałości zbiorczej szybko opada i do 12 godzin należy ją spożyć lub przetworzyć.
Pozyskiwany miąższ jest wykorzystywany w tradycyjnej kuchni brazylijskiej. W regionach Amazonii jest wręcz numerem jeden w diecie mieszkańców dżungli, stanowiąc niemal 40% spożywanych posiłków.
Niesamowita popularność jagód Acai jest ściśle związana z jej szerokimi i ponadprzeciętnymi właściwościami prozdrowotnymi oraz wartościami odżywczymi. Owoce są uważane za „skarb lasów amazońskich”, a lokalni szamani plemienni używają ich od wieków do leczenia wielu chorób. Dotąd nie znaleziono na świecie surowca, który mógłby konkurować z jagodą Acai pod względem wartości odżywczych. W trudnych czasach rdzenni Indianie (Anomabi) wykorzystywali owoc Acai jako jedyne źródło pożywienia, a jego wartość żywieniowa pozwalała im przetrwać, zachowując przy tym energię i witalność.
Ze względu na swoje właściwości prozdrowotne, jagoda Acai, została uznana przez Perricone za „superfood nr 1”, a naukowcy nazywają ją super jagodą, zwaną także „sekretem długowieczności”. Warto zauważyć, że owoc zawiera niską zawartość wody – świeże owoce ok. 60%. Na tle innych owoców jagoda Acai jest niezwykle bogatym źródłem składników odżywczych i błonnika (tab.1). Wyróżnia ją zwłaszcza to, że zawiera ona białko o wysokiej wartości biologicznej, gdyż ma w składzie wszystkie egzogenne aminokwasy w rekomendowanych proporcjach. Spożywając jagodę Acai dostarczamy więc niemal wzorcowy skład aminokwasowy (tab.)
Składniki | Zawartość (w 100 g s.m.) |
Wartość energetyczna Tłuszcz całkowity Suma węglowodanów Błonnik pokarmowy Cukry proste Białko (F = 6,25) Witamina A ß-Karoten Witamina C Wapń Żelazo Popiół |
533,9 kcal 32,5 g 52,2 g 44,2 g 1,3 g 8,1 g 1002 IU < 5,0 IU < 0,1 mg 260,0 mg 4,4 mg 3,8 g |
Zawartość | Zawartość % |
Kwas asparginowy Treonina Seryna Kwas glutaminowy Glicyna Alanina Walina Metionina Izoleucyna Leucyna Tyrozyna Fenyloalanina Lizyna Histydyna Arginina Prolina Hydroksyprolina Cystyna Tryptofan Suma |
0,83
0,31 0,32 0,80 0,39 0,46 0,51 0,12 0,38 0,65 0,29 0,43 0,43 0,17 0,42 0,53 <0,01 0,18 0,13 7,59 |
Przeprowadzone dotąd liczne badania wykazują, że jagody Acai są najbogatszymi dotąd poznanymi owocami, które charakteryzują się wyższym bogactwem przeciwutleniaczy niż żurawina, maliny, jeżyny, truskawki czy jagody.
Wśród nich możemy wyróżnić związki fenolowe, w tym antocyjany, a także bioflawonoidy i trzy fitosterole. W jagodach Acai znajduje się ok. 0,44 mg/g s.m. ß-sitosterolu, 0,04 mg/g s.m. sigmasterolu oraz 0,03 mg/g s.m. kampesterolu. Związki te budową są podobne do cholesterolu i pomagają w utrzymaniu jego odpowiedniego poziomu poprzez regulację wchłaniania go w jelicie. Sterole roślinne wspierają również cały układ krążenia i wspomagają układ odpornościowy
Wysoka jest również całkowita zawartość związków fenolowych (antyoksydantów) w owocach Acai i wynosi ona 328 mg/100 g. W przypadku antocyjanów odnotowujemy wyższy niż w innych owocach poziom cyjanidyno-3-glukozydu (zawartość w miąższu to ok. 1040 mg/l).
Związki aktywne należące do polifenoli chronią każdą komórkę organizmu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, które atakują i uszkadzają wiele struktur morfologicznych od lipidów i białek po materiał genetyczny (DNA). Wolne rodniki tlenowe powstające w nadmiarze w sytuacjach stresowych, zanieczyszczonym środowisku oraz spożywaniu mocno przetworzonej żywności. Są jednym z głównych powodów wielu stanów zapalnych (alergii), przyśpieszonego starzenia i procesów kancerogennych.
Polifenole ponadto są znakomitym wsparciem dla prawidłowego działania układu krążenia. Pomagają zapobiegać zakrzepom, miażdżycy, wzmacniają ścianki naczyń krwionośnych.
Całkowita zawartość antyoksydantów w Acai jest niemal 33-krotnie wyższa od tej w czerwonym winie czy też stosowanych do jego produkcji czerwonych winogronach. Dla porównania, siła antyoksydacyjna żurawiny, dotąd przyjęta za najwyższy, wynosi zaledwie 30% wartości przebadanej dla owocu Acai. Sam potencjał antyoksydacyjny jagody Acai wynosi 1026 µmol TE/g (102 600 µmol TE/100g) jednostek ORAC. Jest to jeden z najwyższych poziomów ORAC, jaki kiedykolwiek stwierdzono w naturalnym produkcie (owocu). Dodatkowo, według niektórych autorów, jagoda Acai jest źródłem ponad 50 niepoznanych jeszcze substancji, których nie znajdziemy w innych owocach.
Mieszkańcy ameryki środkowej wykorzystują jagodę przede wszystkim w kuracji nieżytów przewodu pokarmowego oraz chorób skórnych. Ze względu na niesamowite właściwości odżywcze i znakmity skład aminokwasowy jagody były podawane niemowlętom matek, które nie mogły karmic własną piersią. Wiadomo, że na nasze zdrowie w sposób bezpośredni, oprócz innych czynników, wpływa również jedzenie. Zgodnie z maksymą - Jesteśmy tym co zjadamy. Warto wzbogacać nasz codzienny jadłospis w żywność pełną antyoksydantów i innych substancji pochodzenia roślinnego. W wielu badaniach wykazano, że pokarm bogaty w przeciwutleniacze odgrywa istotną rolę w profilaktyce chorób cywilizacyjnych jak miażdżyca, cukrzyca, zaćma, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera i wiele innych. Każdą tematykę i publikację opisującą prozdrowotne i pozytywne działanie antyoksydantów oraz flawonoidów na nasze ciało można zastosować do jagody Acai.
Palma Acai rośnie na jednych z najżyźniejszych gleb na Ziemi, nie wymaga oprysków czy innych procesów poprawiających plony. Owoc zawiera mnóstwo antyoksydantów, zrównoważony kompleks nienasyconych kwasów tłuszczowych, aminokwasów, fitosteroli, witamin i składników mineralnych.
Więcej o właściwościach Soku z Acai możesz przeczytać w oddzielnej publikacji: Sok z Acai - świetny sposób na dobre samopoczucie
mgr Biologii Barbara i Kamil Fudali
Zapraszamy - Sklep Internetowy - Naturalne Suplementy CaliVita